Autisme en overprikkeling - @Hartewijs
Veel kinderen met autisme hebben last van overprikkeling. Maar wat is overprikkeling? Prikkels zijn dingen die je via je zintuigen binnenkrijgt, dus alle dingen die je ruikt, die je ziet, voelt en hoort. Maar ook de dingen als pijn, kou of warmte of het hebben van honger of dorst, zijn prikkels. Zelfs de gevoelens van anderen zijn prikkels. Bij kinderen met autisme kunnen de hersenen deze prikkels moeilijk verwerken. Terwijl kinderen zonder autisme een soort filter hebben, die niet alles binnen laat komen, ontbreekt dat filter bij kinderen met autisme. De prikkels komen dan ook ongefilterd binnen, kunnen niet goed gesorteerd worden én daarbij kan geen goed onderscheid worden gemaakt tussen welke prikkels belangrijk zijn of niet. Dat betekent dat er een soort kortsluiting ontstaat in de hersenen. Er ontstaat dan als het ware een punthoofd.
Wat je vaak ziet dat als een kind overprikkeld raakt, dat het kind een uitbarsting kan krijgen of soms zelfs een meltdown. Ook kan een kind terugtrek gedrag vertonen en kan het juist stilletjes in een hoekje gaan zitten. Hoewel het natuurlijk belangrijk is om te voorkomen dat een kind met autisme overprikkeld raakt, zal dat niet altijd lukken. Soms zijn er dingen die moeten gebeuren, is er de drukte van een schooldag en soms zijn er ook onverwachte omstandigheden, die de nodige prikkels met zich meebrengen. Dan is het wel belangrijk om te kijken hoe je ervoor kunt zorgen dat een kind zo snel mogelijk weer kan ontprikkelen.
Vaak weet een kind zelf het allerbeste waarmee hij of zij kan ontprikkelen. Vraag je kind dan ook wat hij zelf wil. Wat voor het ene kind werkt, hoeft namelijk voor het andere kind niet te werken. In het algemeen kan wel worden gezegd dat een rustige omgeving altijd goed werkt om te ontprikkelen. Maak samen na schooltijd nog even een wandeling (in de natuur). Stel dan niet allerlei vragen over de dag, maar laat het aan je kind over of hij erover wil vertellen. Wil je kind in stilte lopen, dan is dat natuurlijk helemaal goed.
Voor thuis kan het fijn zijn om samen een ontprikkelplekje maken, laat ook hier je kind aan meedenken, wil hij lekkere kussens, dekens, of misschien een tentje waarin hij zich kan terugtrekken? Vindt je kind het ook fijn om een koptelefoon (met muziek) op te kunnen zetten? Sommige kinderen willen juist ontprikkelen met meer actie en vinden het heerlijk om bijvoorbeeld op een boksbal te slaan of om op een trampoline te springen.
Als speelgoed voor kinderen met autisme die veel last hebben van overprikkeling kan sensorisch spelmateriaal heel goed werken. Sensorisch spelmateriaal is materiaal zoals onder andere water, zand, klei, scheerschuim, rijst en pasta (spaghetti/macaroni etc). Naast dat sensorisch spelmateriaal de zintuigen (tast) stimuleert, werkt het ook zeer ontprikkelend. Het maakt immers geen geluid en je kunt er in je eentje mee spelen. Daarbij hoeft het kind verder helemaal niets. Het kind hoeft niets te maken, het hoeft alleen maar te voelen. En juist dat voelen en ‘doelloos’ bezig zijn zorgt voor de nodige ontspanning en ontprikkeling.
In mijn praktijk Hartenwijs werk ik veel met kinderen met autisme. Ik zie dan ook veel kinderen die overprikkeld zijn. Zelf gebruik ik in mijn praktijk al enige tijd de mooie speelbak van @grennn die ik vul met hun gekleurde rijst en magic sand. Door het kind met de handen door het materiaal te laten gaan, wordt het kind steeds rustiger en kalmer en kan het hierdoor ook meer ‘aarden’ en meer tot zichzelf komen. En dat is heel waardevol voor kinderen met autisme die moeten omgaan met een wereld die steeds meer vol zit met allerlei prikkels.
Vaak zie je dat na korte tijd het kind al veel rustiger is geworden en ook weer toe is aan ‘gewoon’ spelen. Dat is voor mij dan het moment om de bak verder te vullen met de schepjes en vormpjes van @grennn, waardoor de fantasie verder gestimuleerd kan worden. Die vormpjes zijn mooi in hun eenvoud, zonder te veel kleuren, zodat het zeer goed past bij speelgoed voor kinderen met autisme. Ik krijg vaak de vraag of dit materiaal niet alleen voor de heel jongere kinderen is. Mijn ervaring is echter dat het bij jong én oud werkt. De speelbak is dan ook zeer gewild in de praktijk en er wordt dan ook vaak gevraagd of de speelbak weer op tafel mag verschijnen 😉
Kijk voor alle producten van @grennn op www.grennn.nl.
Daniëlle van den Burg
Coach voor jong én oud
Gespecialiseerd in kinderen en jongeren met autisme
Ik wil Daniëlle ( @hartenwijs_coaching) ontzettend bedanken voor het schrijven van deze prachtige blog. Voor meer inspiratie zou ik zeker een kijkje nemen op haar website www.hartenwijs.nl - Melanie
In deze blog zie je de volgende producten:
Een opmerking achterlaten